Het verhaal van Jan

Gevormd door het leven, besef je pas hoe je jeugd was. Dat geldt ook voor de 64-jarige Jan, die sinds september 2021 bij De Weerde woont. Opgegroeid in Rijssen, met een hardwerkende vader, moeder en drie kinderen. Op het eerste oog lijkt er niks aan de hand. Maar achter de voordeur ging een leed schuil waarvan Jan nog altijd de littekens draagt.

‘Mijn moeder was psychisch ernstig ziek. Ze werd vaak opgenomen, kreeg elektroshocks, al die dingen die ze vroeger deden. Dan was ze maanden weg. Mijn vader was er nooit, die werkte dag en nacht. En áls hij er was, was hij streng. Meestal was oma er, of een gezinsverzorger.’ Achteraf heeft die situatie littekens achtergelaten, weet Jan. ‘Ik heb vroeg de benen genomen. Ging trouwen. Dan kon ik het huis uit.’ Toen begon een slopende zoektocht naar erkenning die zijn leven greep als een sluipmoordenaar: langzaam maar trefzeker.

‘Ik keek continu op de klok om te kijken of ik nog ergens bier kon kopen’

‘Ik deed m’n stinkende best. Ik werkte over, deed alles wat mijn vrouw en anderen wilden. Maar het was nooit genoeg. Ik werd niet gezien.’ Waar hij zo naar hunkerde, vond hij in zijn werk als techneut: ‘Ik bouwde textielmachines en reisde daarvoor de hele wereld rond. Dat was geweldig! In het buitenland kreeg ik respect, daar betekende ik wat. Ze keken vol bewondering naar me. En er was niemand die me zei wat ik wel en niet moest doen.’ Het was zijn lust en zijn leven. Nog meer, toen na 20 jaar zijn huwelijk stukliep. Jan stortte zich vol op zijn werk en woonde overal en nergens. Steeds vaker zocht hij de kroeg op. ‘En niemand dronk een colaatje.’ Het was het begin van zijn alcoholverslaving. In Polen ontmoette Jan zijn tweede vrouw. Die relatie duurde 3 jaar, waarna de Poolse zonder overleg uit zijn leven verdween. Dat kwam hard aan. De drank leek een goed medicijn tegen de pijn van de realiteit.

En toen kwam de mokerslag. Jan werd arbeidsongeschikt. BAM. Door een hernia en COPD was zijn werk, zijn alles, niet meer mogelijk. ‘De boel stortte in. Ik kreeg paniek. Angst. Onrust. Kon nergens meer rustig zitten. Bij de kerk ging ik pal voor de uitgang zitten, om maar snel weg te kunnen. Ik keek continu op de klok om te kijken of ik nog ergens bier kon kopen. Ik kreeg de gekste ideeën, bijvoorbeeld dat ik zomaar een hartstilstand zou krijgen. Ik had vreselijke nachtmerries over mijn moeder als Satan. Ging steeds gekkere dingen doen. Geld uitgeven als water. Dag en nacht omkeren. Escortdames boeken. M´n huis versmeren. Schulden bouwden zich op. Ik voelde me niks waard.’ Alles werd puinhoop. Zijn tuin, zijn huis, hijzelf. Steeds vaker besloop hem de gedachte dat het wel prima zou zijn als hij er niet meer was.

De redding
Zijn behandeling in Uchelen in 2021 was zijn redding. Hij vond er ‘het lek’ en voelde voor het eerste een berusting, het gevoel dat het goed was. ‘Ik heb geleerd dingen te verwerken. Tijdens mijn laatste opname vond ik een zwerfkei. Mijn moeder hield van zonnebloemen en Kaapse viooltjes. Die heb ik van klei gemaakt en op de steen gemaakt. Als slingerend met die zware kei op m’n scooter ben ik naar het graf gereden. Ik tilde de 50 kilo helemaal naar mijn moeders graf en liep er verlicht weg. Daarna heb ik nooit meer gedroomd. Als ik nu Genuisis hoor met ‘mama’, krijg ik nog altijd tranen in m’n ogen.’

‘Ik moest ver zinken om te beseffen: dit wil ik nooit meer!’

‘Ik moest ver zinken om te beseffen: dit wil ik nooit meer! Nu weet ik dat 1 glaasje alcohol mijn dood kan betekenen. Ik heb veiligheden ingebouwd om dat te voorkomen.’ Zo komt de begeleiding van De Weerde onverwachts controleren en is de afspraak dat hij er niks mag nuttigen. Jan vertelt dat de ‘drang’ altijd blijft. Zo zijn sommige liedjes een trigger, of als het ingewikkeld wordt met financiën. ‘Dan denk ik gelijk: zie je nou wel, daar ga ik weer. Maar dan is er hier iemand die me kan helpen.’ Jans kinderen zijn blij met hoe het gaat. ‘Ze zeggen vaak dat ze me gemist hebben. Dat ik eindelijk weer ben zoals ze me kennen. Ik heb ook rust gevonden, ik ben kalm.’ Met de ondersteuning van De Weerde, Tactus, een maatje vanuit Humanitas en medicatie, voelt Jan zich gesteund en sterk. Hij heeft weer zin om bezig te zijn en dat doet hij dan ook volop. Mozaïken, muziek luisteren, hout bewerken. En wie weet begint hij binnenkort een moestuin bij De Weerde, samen met tuinman Eduard. Wat de toekomst brengt, weet hij niet. ‘Misschien een aanleunwoninkje ergens. Maar eerst m’n leven weer op de rit. Gelukkig zijn, dat wil ik. En een fijne opa zijn voor mijn 7 kleinkinderen.’